کی ازخوردنی‌های موجود در سفره ایرانیان از زمان‌های دور تاکنون که جزو جدانشدنی سفره کدبانو‌های ایرانی بوده، انواع و اقسام ترشیجات (هفتابیجار، سیرترشی، ترشی لیته، ترشک، لواشک و …) است.

مصرف ترشیجات به نوبه خود از اصولی برخوردار است که خواندن این مطلب، می‌تواند نگرش خوانندگان را تغییر دهد؛ ترشیجاتی از قبیل: هفت بیجار، سیرترشی، ترشی لیته و سایر اقلام دیگر از ترشیجات از نظر تقسیم‌بندی نه جزو غذا محسوب می‌شوند و نه تاثیر دارویی دارند بلکه باید به‌عنوان چاشنی غذا‌های مختلف همراه با غذا به مقدار کم مصرف شوند.

مصرف زیاده از حد و غیراصولی ترشیجات نه تنها مفید نیست بلکه می‌تواند منبعث بیماری‌ها و امراض مختلف در مصرف‌کنندگان آن شود؛ مصرف غیراصولی ترشیجات اگر در دوران جوانی مشکلی ایجاد نکند قطعا در دوران میانسالی و پیری گریبانگیر خواهد بود.

نکته مهمی که همگان باید به آن اهتمام داشته باشند این است که مصرف ترشیجات از اصول مهمی برخوردار است؛ برای هر غذایی باید ترشیجات متناسب با آن غذا را انتخاب کرد، چون ترشیجات اگر به درستی انتخاب نشوند، نه تنها مفید واقع نمی‌شوند بلکه می‌توانند تاثیرات منفی روی خوراکی‌ها داشته باشند.

از نظر موقعیت زمانی، زمان مصرف ترشیجات، سه ماهه زمستان و ماه اول بهار است؛ از خوردن ترشیجات در فصل تابستان و پاییز باید پرهیز کرد، چون از نظر طب سنتی ایران، غذا‌های فصل زمستان باید دارای طبع گرم باشند لذا توصیه می‌شود در کنار غذا‌های با طبع گرم و خشک، مصرف ترشیجات را برنامه‌ریزی کرد.

از خوردن ترشی کلم و گل کلم و هفتا‌بیجار که همه این موارد به خودی خود نفخ ایجاد می‌کنند، همراه با غذا‌های نفاخ از جمله خوراک لوبیا و دیزی آبگوشت پرهیز کنید، چون همراهی این ترشیجات با اینگونه غذا‌ها مراتب نفخ معده و روده را فراهم می‌آورند.

از خوردن ترشی بادمجان (لیته) همراه با غذا‌های بطیءالهضم و دیرهضم باید پرهیز کرد؛ از جمله این غذا‌ها می‌توان کباب جگر سیاه، ماهی، تخم مرغ نیمرو و سایر غذا‌های دیرهضم و کثیف صالح الکیموس یا ردی الکیموس را نام برد.

توصیه و تاکید می‌شود در خورشت فسنجان از اضافه کردن شکر سفید به آن که واقعا یک اشتباه آشپزی است، پرهیز کرده و از رب انار به‌عنوان مصلحش استفاده کنید؛ در چنین حالتی هضم و جذب و گوارش فسنجان بیشتر و بیشتر خواهد شد.

از خوردن هر نوع ترشی به جز رب نارنج یا آب نارنج همراه با ماهی پرهیز شود؛ خوردن ترشیجات با ماهی باعث ضعف کبد و سوء مزاج کبدی شده و شرایط را برای بیماری‌های سیستم ایمنی از جمله MS، ویتیلیگو (برص)، گیلن باره و … فراهم می‌آورد.

از خوردن ترشیجات در شب پرهیز کنید؛ خوردن سرکه و ترشیجات در شب باعث دفع بیشتر کلسیم از بدن شده و موجب پوکی استخوان و ضعف اعصاب و حتی سکته‌های مغزی و قلبی می‌شود.

خوردن زیاده از حد ترشیجات در مردان باعث کاهش توان جنسی و ضعیف شدن اسپرم‌ها و در زنان باعث درد‌های شدید ایام پریود و قاعدگی‌های نامنظم و دردناک میشود و در سنین بالا باعث تشدید آرتروز می‌شود.

یکی از مهمترین عوامل حواس‌پرتی و کندی حافظه و حتی آلزایمردر ایران، مصرف زیاده از حد ترشیجات است، چون ترشیجات طبعشان سرد و خشک است و باعث سردی مغز می‌شوند؛ از قدیم گفتند “ترشی نخوری یه چیزی میشی‌” پس اگر نگران کندذهنی و حواس‌پرتی خودتان هستید دور ترشی و ترشیجات را قلم قرمز بکشید.

برای تهیه سیرترشی به ازای هر لیتر سرکه ۳ قاشق مصلح آن، تخم سیاهدانه اضافه کنید؛ برای تهیه ترشی هفتابیجار به ازای هر کیلو ترکیب آن، یک قاشق غذاخوری مصلح آن یعنی پودر گلپر اضافه کنید.

تسنیم