شاید فقط چند دقیقه از خوردن آن ساندویچ سوسیس گذشته بود که دیدم دارم از درون آتش می گیرم. انگار همه جای بدنم خارش گرفته بود.همکارانم گفتند پوستت دارد سرخ می شود، باید به یک مرکز درمانی برویم. تا به اورژانس برسیم حس می کردم نفسم دارد بند می آید و پوستم را از شدت خارش چنگ می انداختم.
به محض اینکه رسیدیم آمپولی برایم تزریق کردند.بعد هم کلی سوال پرسیدند و آزمایش خون و بررسی کردند تا تشخیص دادند به یک ماده افزودنی خاص در سوسیس و کالباس ها آلرژی دارم و برای همین کهیر زده ام. الان با شنیدن نام کهیر یاد آن روز می افتم و دچار خارش می شوم. شما چقدر با کهیر آشنایی دارید؟ برای آشنایی بیشتر با کهیر و عوامل موثر در ایجاد آن، گفتوگوی ما را با دکتر حسین طباطبایی، متخصص پوست و مو و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران بخوانید.
چه عواملی باعث ایجاد کهیر می‌شوند؟
عوامل ابتلا به کهیر به ترتیب عبارتند از: غذاها، افزودنی‌هایی که به غذاها برای ایجاد طعم یا جلوگیری از فساد ماده‌غذایی می‌زنند، داروهای خوراکی مانند آنتی‌بیوتیک یا داروهایی که برای بیمار نسبتا جدید هستند؛ مواد استنشاقی مانند گرد و غبار، گرده گل‌ها، پر پرندگان؛ مواد تزریقی مانند داروهای تزریقی، گزیدگی‌ها، گازگرفتگی‌ها؛ عفونت‌های باکتریایی، ویروسی، قارچی و انگلی؛ بیماری‌های داخلی مانند عفونت‌های مزمن، بیماری تیرویید و بیماری لوپوس اریتماتو.
چه افرادی بیشتر گرفتار کهیر می‌شوند؟
افراد در تمام سنین و در تمام نقاط جهان به این بیماری مبتلا می‌شوند. پزشکان کهیر مزمن و حاد را به آسانی تشخیص می‌دهند ولی درمان آنها مشکل است. سیر بیماری کهیر مزمن غیرقابل پیش‌بینی است و می‌تواند ماه‌ها یا سال‌ها طول بکشد ولی درمان کهیر حاد آسان است و با روش‌های درمانی استاندارد بهبود می‌یابد. بهطورکلی ابتلا به کهیر در افراد آتوپیک شایع‌تر است.
به کسانی آتوپیک می گویند که زمینه ارثی آلرژی و حساسیت دارند. اگزمای آتوپیک یک التهاب خشک و خارشدار پوست است و می‌تواند هر قسمتی از پوست از جمله صورت را درگیر کند. شایع‌ترین مناطق درگیری عبارتند از: گودی آرنج‌ها، اطراف زانوها و دور مچ و گردن. این بیماری هر ۲ جنس را به یک نسبت درگیر می‌کند و معمولا در اولین هفتهها یا ماههای زندگی آغاز می‌شود.
علت ابتلا به کهیر
علت این بیماری هنوز کاملا مشخص نشده است. متاسفانه حتی با انجام بهترین بررسی‌های آزمایشگاهی فقط علت ۵ تا ۲۰ درصد موارد بیماری کشف می‌شود. این حساسیت معمولا به‌دلیل خصوصیات ژنتیکی فرد اتفاق می‌افتد. در افراد آتوپیک سد پوستی خوب عمل نمیکند و پوست آنها ممکن است خشک و مستعد عفونت شود. اگزمای آتوپیک مسری نیست و علامت اصلی آن خارش است. خاراندن این نواحی باعث ایجاد تغییراتی روی پوست می‌شود و این خارش می‌تواند چنان آزاردهنده و شدید باشد که خواب فرد را مختل کند.
نشانه‌های پوستیای کهیر
کهیرها به صورت ضایعات پوستی گذرا، متورم و قرمز دیده می‌شوند و اندازه و شکل متغیری دارند، اندازه ضایعه‌ها متغیر است؛ آنها ابتدا به شکل دایره، بیضی یا چندضلعی هستند و وقتی به هم ملحق می‌شوند، به شکل چند حلقه‌ای درمی‌آیند. هریک از ضایعه‌ها پس از ۲۴ ساعت از بین می‌روند. ضایعه‌های جدیدی به وجود می‌آیند که به صورت ضایعه‌های تاولی ظاهر می‌شوند و تورم شدید دارند. ضایعه‌ها در هر جای پوست بدن دیده می‌شوند. مهم‌ترین تظاهر کهیر، یک پلاک قرمز برآمده است که با هاله سفیدی احاطه شده است. کهیر در بیشتر موارد در کمتر از ۱۴ روز خودبه‌خود برطرف می‌شود ولی در حدود ۵ درصد بیماران علایم پوستی ماه‌ها یا سال‌ها پایدار می‌مانند. مرکز این ضایعه‌ها بهبود می‌یابد ولی حاشیه آنها قرمز و تورم کمتری دارد. خارش در کهیر از خفیف تا شدید می‌تواند وجود داشته باشد.
اقدام‌های درمانی برای کهیر
اگر بتوان علت کهیر را تشخیص داد، به راحتی می توان از بروز آن پیشگیری کرد. در غیر این صورت درمان علامتی انجام می‌شود. برای کهیر حاد، قرص‌های ضد حساسیت (آنتی هیستامین) تجویز می‌شود و در موارد شدیدتر آمپول باید تزریق شود. موثرترین آنتی‌هیستامین، «هیدروکسی‌زین» است و این دارو، موثر ولی به‌شدت خواب‌آلودکننده است. آنتی‌هیستامین‌هایی که خواب‌آور نیستند روزها و خواب‌آورها شب‌ها تجویز می‌شوند. در کهیر حاد، مصرف استروییدهای خوراکی خط دوم درمان محسوب می‌شود ولی مصرف این داروها برای درمان کهیر مزمن مورد اختلاف و گاهی زیان‌آور است. درمان کهیر مزمن مانند کهیر حاد است با این تفاوت که بعد از بهبود علایم بالینی، آنتی‌هیستامین قطع نمی‌شود و برای مدت‌های طولانی (شاید با دوز کمتر) ادامه‌خواهد‌یافت. برای درمان کهیر افراد مبتلا به کم‌کاری تیرویید، باید قرص لووتیروکسین را هم با مشاوره متخصص غدد تجویز کرد. در کهیر فیزیکی که به علت محرک‌های فیزیکی مانند سرما، آفتاب، تعریق و… اتفاق می‌افتد، بیمار باید ورزش و فعالیت جسمی را محدود و یک ساعت قبل از ورزش،
۵۰-۱۰ میلی‌گرم هیدروکسی‌زین مصرف کند. در کهیر ناشی از سرما فرد مبتلا باید از کاهش ناگهانی حرارت جلوگیری کند (مانند زمانی که در زمستان از فضای گرم اتاق به فضای بیرون میرود.) در کهیر سرما موثرترین درمان، آنتی‌هیستامین سیپروهپتادین است که بیمار را شدیدا خواب‌آلود می‌کند. برای درمان کهیر آفتابی استفاده از کرم‌های ضدآفتاب و پرهیز از نور خورشید تاثیر دارد و برای پیشگیری باید قبل از تماس با آفتاب، قرص آنتی‌هیستامین مصرف کرد.
