سینماسینما، شهرام اشرف ابیانه 

پیشنهاد نوروزی؛ فیلم ام را به نشانه مرگ بگیر (۱۹۵۴) آلفرد هیچکاک

فیلمی به دقت طراحی شده از استادِ سینمای تعلیق. با این فیلم، به عینه تاثیر روانشناسی نماها در سینما خود را به رخ کشید. حال سینماگر می‌توانست فارغ از داستان و با تکیه به اثر بصری نماها به داستان‌گویی بپردازد. چیزی که پیش از این در هیچ هنرِ دیگری به این قدرت وجود نداشت. در این مورد خاص، برای مثال، زاویه‌ی های انگل (زاویه سربالا دوربین)  برای در قاب گرفتن سوژه قابل اشاره است که حسی از ناامنی را القا می‌کند. گویی دستی بالاتر از قدرت آدمی نظاره‌گر چیزی است که در حال رخ دادن است. گویی صحنه‌ی طراحی قتل از جایی از بالا نظاره می‌شود.

 می‌توان حتی پا را از این فراتر گذاشت و تاثیرِ بصری تابلوهای سالوادور دالی، که هیچکاک پیش از این در فیلم طلسم شده از آنها استفاده کرده بود و وام‌گیری از انگاره‌های فرویدی در طراحی نماها را به زبان سینما دید. می‌دانیم هیچکاک به شدت شیفته نظریات فروید بود و آموزه‌های او را به صورت بصری در فیلم‌هایش به کار می‌گرفت. ضمیرِ ناخودآگاه و نقش سایه در روان آدمی در طراحی پلان‌های این فیلم هم به خوبی قابل حس است. برای مثال در صحنه‌های گفتگو که دوربین با انتخاب زاویه‌های غیرمتعارف از نقش عامل بصری نیز در بالارفتن تنشِ صحنه کمک می‌گیرد. گویی این چشمِ دوربین است که قرار است داستان را روایت کند نه فیلمنامه و داستانی که فیلم ظاهراً با اقتباس از آن شکل گرفته.  

این‌گونه، با فیلمی مواجهیم در لحظاتی به عینه نفس گیر؛  گویی همه ابزار سینما به کار گرفته شده‌اند تا فصلی از ترس را پیش چشم‌مان زنده کند. مثال بارزش صحنه طراحی قتل است و هشدار به قاتلِ در خانه کمین کرده که منتظرِ تماس تلفنی آمر قتل معطل مانده. سکانسی هنوز ماندنی که شماره‌ی تلفن از کابین عمومی گرفته می‌شود و جایی دورتر، کابل‌ها و دستگاه مکانیکی مخابرات با موسیقی پرتنشِ دیمیتری تیومک‌کین به کار می‌افتند تا تماس مرگبار را برقرار کند. گویی این دستِ سرنوشت است که به حرکت درآمده تا حادثه را رقم بزند. 

در کمتر فیلمی استفاده‌ی خلاقانه از چنین جزئیاتی، سینمای داستانگو را به هنر ناب بصری بدل کرده. فیلمی که می‌توانست نمایشِ رادیویی کسل کننده ای باشد، نمونه بارزِ هنرِ یک نابغه را در رسانه ای که ظاهرا به قصد سرگرمی طراحی شده، به رُخ می‌کشد. فیلمی که نشان می‌دهد سینما چه جعبه‌ی خیال جادویی پرقدرتی است و‌ چه تاثیر سهمگین و‌ مرگباری می‌تواند در زندگی واقعی ایجاد کند. فیلمی که کابوس را به دل قاب‌های به ظاهر روشن فیلم می‌آورد تا نشان دهد دستِ مرگی نابهنگام تا چه اندازه آدمی را تهدید می‌کند.