سرانه آموزشی در ایران در گذشته بهترین سیستم‌های آموزشی در کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی قرار داشتند و کشورهای آسیایی از این نظر بسیار ضعیف و فقیر بودند اما با تغییرات صورت گرفته در سیاست‌های تحصیلی، بعضی مدارس آسیایی پیشرفت بسیاری کردند و توانستند با افزایش سرانه آموزشی، در رتبه‌های بالای جدول قرار بگیرند.
سرانه آموزشی از تقسیم بودجه آموزش و پرورش بر تعداد دانش آموزان حاصل می شود. به عبارت دیگر، سرانه آموزشی نشان می دهد که به طور میانگین در یک سال (یا دوره معین) برای آموزش و تحصیل هر دانش آموز چقدر هزینه شده است.
بودجه آموزش و پرورش ایران در سال 98 در حدود 45هزار و831 میلیارد تومان است، اگر این مبلغ را بر تعداد دانش آموزانی که با توجه به آمارهای رسمی سازمان برنامه و بودجه 12 میلیون و 242 هزار نفر هستند، تقسیم کنیم سرانه هر دانش آموز به دست می آید که با توجه به رقم های بالا سهم هر یک از دانش آموزان در سال چیزی حدود سه میلیون و 743 هزار تومان می شود که با توجه به قیمت دلار سرانه هر دانش آموز 340 دلار خواهد بود.
البته دلیل این که سرانه آموزشی در کشور ما نسبت به دیگر کشورها بسیار پایین است، به تغییر نرخ ارز که حدود سه برابر افزایش داشته بر می گردد و گرنه بودجه امسال آموزش و پرورش نسبت به سال قبل 26 درصد افزایش داشته است. گردش مالی آموزشگاه‌های کنکور شاید برای‌تان جالب باشد که بدانید به گفته عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، گردش مالی آموزشگاه‌های کنکور و موسسات کلاس‌های خصوصی دو برابر بودجه آموزش و پرورش است که رقم بسیار زیادی است و اگر این مبلغ در آموزش و پرورش به صورت زیربنایی هزینه می‌شد، قطعا از لحاظ آموزش و پرورش پیشرفت چشمگیری حاصل می شد.
متوسط سرانه آموزشی در جهان طبق آمار سازمان «همکاری‌های اقتصادی و توسعه»، میانگین سرانه دانش‌آموزی کشورهای دنیا، ۹۳۱۳ دلار آمریکاست؛ سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (OECD) در جدول هزینه‌های آموزش و پرورش (۱۲سال اول تحصیلی مدارس) سرانه پرداختی هر کشور را به ترتیب بالاترین تا پایین‌ترین عضو این کشورها آورده است. این نتایج نشان می‌دهد که لوکزامبورگ که 600 هزار نفر جمعیت دارد، با سرانه دانش آموزی ۲۱۱۵۲ دلار بیشترین سرانه دانش‌آموزی را داراست.
با توجه به آن چه گفته شد، سرانه دانش‌آموزی در ایران چیزی حدود یک سوم متوسط جهانی و قابل قیاس با برخی کشورهای آفریقایی است. این درحالی است که براساس برنامه چشم‌انداز ۱۴۰۴، ما باید از همه کشورهای منطقه در زمینه آموزش و پرورش، پیش بیفتیم. تلخی پایین بودن سرانه آموزشی سرانه پایین آموزش در کشور خطرات بی‌شماری را در پی خواهد داشت که سال های آینده نتیجه آن را خواهیم دید. با توجه به زیاد شدن مدارس غیر انتفاعی و پایین آمدن سرانه آموزشی با افت آموزش روبه رو خواهیم بود که می تواند برای نسل بعد که می خواهند کشور را اداره کنند، مشکلاتی به همراه داشته باشد. ژاپن رکورددار بودجه آموزش در جدول زیر مقدار بودجه آموزشی در برخی از کشورهای جهان بر اساس جدول بودجه آموزشی اتحادیه اروپا همچنین بودجه آموزش و پرورش ژاپن و آمریکا در سال 2013 آورده شده است که با توجه به دانش آموز هر کشور سرانه آموزشی آن به دست آمده است.
17302
