مجلس شورای اسلامی در قانون اساسی جمهوری اسلامی نهادی است که باید تبلور مردم سالاری باشد و در عالی ترین جایگاه دموکراسی قرار گرفته و برخواسته از اراده ملت باشد. متاسفانه نهاد پارلمان هرچه پیش رفته از آن وزانت و سنگینی که مجلس اول داشت فاصله گرفته و جایگاه سیاسی اش کمرنگ شده است.
یک دلیل آن بدون شک ایجاد نهادهای موازی در کنار قوه مقننه است که گاها وظایف نظارتی یا قانونگذاری مجلس را بصورت موازی انجام می دهند. ورود نهادهایی چون مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی هماهنگی اقتصادی با حضور سران قوا به وظایف مجلس، باعث می شود که به مرور زمان جایگاه مجلس تنزل پیدا کنند.
به عنوان مثال، هدف از تشکیل شورای هماهنگی اقتصادی برای اجرای بهتر امور بوده است. اگر قرار باشد این شورا نهاد فرادستی تلقی شود، در این صورت دیگر به مجلس نیاز نداریم.
درست است که برخی می گویند نمایندگان از افزایش قیمت بنزین داشتند اما اطلاع برخی از نمایندگان از افزایش قیمت سوخت، به مفهوم مشارکت نمایندگان در تصمیم گیری نیست. مطلع بودن نمایندگان کافی نبوده است بلکه اظهار نظر نمایندگان از سوی ملت در تصمیم گیری ها مهم است.
یا اینکه مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی را قانون محسوب می کنند. مجمع تشخیص مصلحت نظام به مسائلی که جنبه نظارتی یا قانون گذاری دارد ورود پیدا کرده است. شورای نگهبان به جای اظهار نظر در مورد مصوبات مجلس، که باید تنها دو نکته مشخص شود و آن هم مغایرت یا عدم مغایرت آن مصوبات با شرع و قانون اساسی است؛ به مرجله قانون گذاری وارد می‌شود. در چنین شرایطی آیا قدرت و جایگاه مجلس کاهش نخواهد یافت؟
برخی نمایندگان هم که گرفتار روابط پشت پرده و رانتی شده اند و به دنبال گرفتن امتیاز برای حوزه انتخابییه خودشان هستند، که این موضوع هم به به ضعیف شدن جایگاه مجلس بیشتر دامن زده است.
راه برون رفت مجلس از باتلاقی که در آن قرارگرفته است، بازنگری اساسی در خصوص برخی اصول قانون اساسی است. زمانی که سخنان و دیدگاه های امام و رهبری را در مورد مجلس بررسی می کنیم؛ نشان دهنده ضرورت در راس امور بودن مجلس است. در راس امور بودن یعنی نهاد دموکراتیک قانونگذار و ناظر در کشور، باید مجلس باشد درحالی که متاسفانه برخی تصمیمات مجلس را در حد تصمیمات سایر نهادهای موازی می دانند.
* عضو حزب موتلفه اسلامی و نماینده پیشین مجلس
۲۷۲۱۵
