قرص اگزازپام جز ترکیبات ضد اضطراب و آرامبخش می باشد که موارد استفاده آن می توان به اضطراب، تنش و محرومیت از الکل اشاره کرد. برخی از عوارض قرص اگزازپام خواب آلودگی، گیجی و سردرد می باشد. اگزازپام اعتیاد آور است و می تواند وابستگی ایجاد کند. با همراه شوید.
قرص اگزازپام چیست؟
نام ژنریک: اگزازپام
نام لاتین: Oxazepam
نام تجاری: ®Serax
گروه دارویی – درمانی:
- بنزودیازپین
- ضد اضطراب، آرام بخش و خواب آور
طبقه بندی در بارداری: گروه D
اشکال دارویی:
- قرص: ۱۰ میلی گرم
موارد مصرف، روش و دوزاژ:
۱- اضطراب و تنش خفیف تا متوسط:
- بالغین: اگزازپام ۱۰ میلی گرم یا ۱۵ میلی گرم به طور روزانه ۳ تا ۴ بار استفاده می شود. در سالمندان ۱۰ میلی گرم اگزازپام خوراکی ۳ بار در روز سپس تا ۱۵ میلی گرم می توان دوز دارو را ۳ تا ۴ بار در روز افزایش داد.
۲- محرومیت از الکل و اضطراب شدید:
- بالغین: ۱۵ تا ۳۰ میلی گرم اگزازپام روزی ۳ تا ۴ بار تجویز می شود.
مکانیسم اثر:
- اگزازپام اثرات مهاری گابا را افزایش می دهد. به این ترتیب تاثیرات آرام بخش بودن و خواب آور بودن اگزازپام مشخص می شود. سیستم عصبی مرکزی را در دستگاه لیمبیک و ساب کورتیکال تضعیف می کند.
فارماکوکینتیک:
- اگزازپام با پروتئین های پلاسما باند می شود.
- دارو جذب گوارشی خوبی دارد.
- این دارو مدت اثر ۶ الی ۱۲ ساعته دارد.
- دارو دفع ادراری دارد.
نکات مهم:
- ساختار شیمیایی اگزازپام شبیه به دیازپام می باشد. به عبارتی تفاوت اگزازپام و دیازپام در این است که اگزازپام متابولیت کوتاه اثر دیازپام محسوب می شود.
- عوارض قرص اگزازپام در مقایسه با دیازپام کمتر است اما فعالیت ضد تشنج آن به اندازه دیازپام قوی نیست.
- تاثیرات خواب آور این دارو کمتر از بقیه بنزودیازپین هاست.
- عملکرد این دارو در مقایسه با سایر بنزودیازپین ها کوتاه اثرتر می باشد.
موارد منع مصرف:
- حساسیت شدید به دارو
- گلوکوم
- کما
- سایکوز
- مسمومیت حاد با الکل
موارد احتیاط:
- اختلال شدید در عملکرد کلیه و کبد
- میاستنی گراویس (MG)
- پارکینسون
- سوء مصرف مواد
- سالمندان
تداخلات اگزازپام عبارت است از:
- مصرف این دارو همراه با داروهای تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی و الکل باعث تشدید دپرسیون سیستم عصبی مرکزی می شود.
- این دارو اثرات ضد پارکینسون ال دوپا را کاهش می دهد.
- مصرف دارو ممکن است سطح فنی توئین را افزایش دهد.
عوارض جانبی:
هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز شود. اگر چه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود، ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.
عوارض جانبی اگزازپام عبارت است از:
- CNS: سردرد، سر گیجه، آتاکسی، لرزش، افسردگی، سنکوپ، کلام مبهم، واکنش متناقض
- GI: تهوع و استفراغ، خشکی دهان، یبوست، شکم درد
- CV: برادیکاردی، هایپوتنشن، ادم، کولاپس عروقی
- Other: یرقان، راش، لکوپنی، تضعیف تنفس، تاری دید، دو بینی، نیستاگموس
مصرف در بارداری و شیردهی:
- مصرف اگزازپام در بارداری: این دارو در بارداری نباید استفاده شود، زیرا احتمال بروز نقص در جنین را افزایش می دهد.
- مصرف اگزازپام در شیردهی: این دارو در شیر مادر ترشح می شود، اما نیمه عمر دارو در مقایسه با سایر بنزودیازپین ها در شیر مادر کوتاه می باشد. خانم های مبتلا به افسردگی که با اگزازپام تحت درمان بودند، خواب آلودگی را در نوزادان شان گزارش کرده اند. به طور کلی نتایج تحقیقات تناقضاتی را نشان داده است، اما برای احتیاط، مصرف این دارو در شیردهی توصیه نمی شود.
توجهات پزشکی – پرستاری:
- در طول مصرف این دارو، فشار خون بیمار را در وضعیت خوابیده و ایستاده چک کنید.
- در حین درمان با اگزازپام مواردی مثل آنزیم های کبدی، عملکرد کلیوی و مقدار اسید اوریک را چک کنید.
- وضعیت ذهنی بیمار را در طول درمان با این دارو بررسی کنید.
- نشانه های قطع مصرف اگزازپام، نتیجه ایجاد اعتیاد به دارو می باشد. علائم آن عبارت است از تهوع و استفراغ، سردرد، درد عضلانی، ضعف، لرزش و تشنج.
- در طول درمان با این دارو نشانه های آلرژی، آنافیلاکسی و دیسکرازی خونی را در نظر داشته باشید.
- برای کاهش نشانه های گوارشی ناشی از دارو آن را با غذا تجویز کنید.
- برای رفع خشکی دهان ناشی از اثرات این دارو از آدامس و آب نبات استفاده کنید.
- در ابتدای درمان با اگزازپام احتمال بروز گیجی، افت فشار خون وضعیتی و خواب آلودگی وجود دارد، از این رو بیمار را یاری کنید.
- از مصرف دارو توسط بیمار اطمینان حاصل کنید.
- تمایلات خودکشی بیمار را در نظر داشته باشید.
توجهات بیمار – خانواده:
- استفاده از این دارو برای کاهش استرس روزانه مجاز نیست.
- برای کاهش نشانه های گوارشی ناشی از دارو آن را با غذا مصرف کنید.
- مصرف الکل و سایر داروهای تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی و هر گونه داروی غیر نسخه ای همزمان با اگزازپام خودداری کنید.
- گیچی و خواب آلودگی از عوارض دارو می باشد، بنابراین در طول درمان از انجام فعالیت هایی که به هوشیاری بالا نیاز دارد، خودداری کنید.
- به دلیل بروز افت فشار خون وضعیتی از تغییر وضعیت ناگهانی اجتناب کنید.
- تجویز اگزازپام بر اساس نیاز بیمار می باشد، بنابراین نباید از دوزهای بیشتری استفاده کرد. اگر یک دوز را فراموش کردید هر زمان که به یاد آوردید، آن را استفاده کنید، اما اگر نزدیک به زمان دوز بعدی تان می باشد تا رسیدن نوبت بعدی صبر کنید و دوز دارو را افزایش ندهید.
- از قطع ناگهانی دارو اجتناب کنید.
- در صورت عدم دریافت پاسخ درمانی مناسب به پزشک اطلاع دهید.
شرایط نگهداری دارو:
- دارو باید در دمای ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتی گراد نگهداری شود.
منبع
