سال پر رویداد ۲۰۱۹ نقطه اوج یک دهه آشفتگی در بازارهای نفت بود که طی آن قیمت نفت برنت از رکورد بالای ۱۲۵ دلار در هر بشکه در سال ۲۰۱۲ به رکورد پایین ۳۰ دلار در ژانویه سال ۲۰۱۶ سقوط کرد.
آشفتگی ژئوپلیتیکی، رشد اقتصادی، جهش تولید نفت آمریکا و سیاستهای متعدد اوپک برای اثرگذاری روی قیمت‌های نفت از جمله رویدادهایی یک دهه اخیر بودند که به پایان خود نزدیک شده است.
به گفته‌اندی کریچلو، مدیر اخبار در پایگاه خبری “اس اند پی گلوبال پلاتس”، برای دهه‌ای که از سال ۲۰۲۰ آغاز می‌شود، عوامل کلیدی که روی قیمت‌های نفت تاثیر می‌گذارند، احتمالا مشابه عواملی خواهند بود که طی یک دهه گذشته مشاهده شده‌اند.
وضعیت اقتصاد جهان، رشد تولید و صادرات نفت آمریکا و اتحادیه اوپک پلاس میان اوپک و ۱۰ تولیدکننده غیراوپک همچنان تا سال ۲۰۳۰ روی قیمت نفت تاثیر خواهند گذاشت.
شعله‌ور شدن مسائل ژئوپلیتیکی و تحریمهای آمریکا علیه تولیدکنندگان بزرگ نفت شامل ایران و ونزوئلا هم طی چند سال آینده روی بخش عرضه تاثیر خواهد گذاشت.
بسیاری از تحلیلگران می‌گویند در یک دهه آینده در بخش تقاضا، سهم رو به رشد تجدیدپذیرها در سبد انرژی و استفاده فزاینده از خودروهای برقی، از حجم قابل توجهی از تقاضا برای سوختهای فسیلی در تولید برق و تقاضا برای نفت در بخش حمل و نقل خواهد کاست.
تصویر عرضه و تقاضا احتمالا مشابه یک دهه اخیر خواهد بود اما سیاستهایی که در جهت داشتن اقتصادهای سبزتر اتخاذ می‌شود ممکن است عامل جدیدی باشد که بازارهای نفت را شکل می‌دهد و روی قیمت‌های نفت در یک دهه آینده تاثیر می‌گذارد.
طبق گزارش “اس اند پی گلوبال پلاتس”، انرژیهای جایگزین شامل تجدیدپذیرها و نفوذ بالاتر خودروهای برقی و استفاده از هیدروژن به طور کلی تقاضا برای سوختهای فسیلی را کاهش خواهد داد.
در بسیاری از پیش بینی‌ها، این موضوع مطرح شده که تقاضا برای نفت در حدود سال ۲۰۳۰ یا در دهه ۲۰۳۰ به پیک خود خواهد رسید. آژانس بین‌المللی انرژی در جدیدترین گزارش سالانه “دورنمای انرژی جهان” پیش بینی کرد تقاضای جهانی برای نفت در اواسط دهه ۲۰۲۰ به پیک خود خواهد رسید و در دهه ۲۰۳۰ ثابت می‌ماند. تقاضا برای نفت برای حمل طولانی بار، کشتیرانی و هواپیمایی و پتروشیمی همچنان رشد خواهد کرد. اما استفاده از آن در خودروهای سواری در اواخر دهه ۲۰۲۰ به دلیل بهبود بهره وری سوخت و تغییر سوخت مورد مصرف به خصوص رواج خودروهای برقی کاهش پیدا می‌کند. هزینه‌های پایین‌تر باتری بخش مهمی از این داستان هستند. خودروهای برقی در برخی از بازارها بزرگ به زودی از نظر هزینه رقابتی خواهند شد و به رقابت جدی با خودروهای بنزینی خواهند پرداخت.
عجیب نیست که اوپک همچنان انتظار دارد نفت تا سال ۲۰۴۰ بالاترین سهم را در سبد انرژی داشته باشد. اوپک انتظار دارد خودروهای برقی تنها ۱۳ درصد از کل سهم خودروهای سواری جهان را در سال ۲۰۴۰ داشته باشند و اکثر رشد بازار خودروهای سواری همچنان مربوط به خودروهای بنزینی خواهد بود.
اوپک از زمان ریزش قیمت نفت در سال ۲۰۱۶-۲۰۱۵ که سرمایه گذاری در تولید نفت مرسوم را کاهش داد، هشدار داده که افت شدید قیمت نفت روی عرضه جهانی در دهه ۲۰۲۰ تاثیر منفی خواهد گذاشت. اوپک در گزارش سالانه “دورنمای نفت جهان ۲۰۱۹” اظهار کرد: جهان تا سال ۲۰۴۰ به ۱۰.۶ میلیارد دلار سرمایه گذاری در نفت نیاز خواهد داشت.
در دهه جدید اوپک و متحدانش در پیمان فعلی اوپک پلاس ناچارند روی کندی رشد تولید نفت شیل آمریکا حساب کنند زیرا قیمت‌ها در بازه محدودی مانده‌اند. اما طبق همه پیش بینی‌های معتبر، تولید آمریکا در سال ۲۰۲۰ همچنان رشد خواهد کرد و به میزان یک میلیون بشکه در روز افزایش پیدا می‌کند.
اتحاد اوپک پلاس در مارس ۲۰۲۰ که تولیدکنندگان مشارکت کننده در این گروه دیدار خواهند کرد، به محک گذاشته خواهد شد.
همچنین در یک دهه آینده با توجه به رشد عرضه نفت از سوی کشورهای غیرعضو اوپک و رشد سهم تجدیدپذیرها و خودروهای برقی در بحبوحه کاهش هزینه‌های فناوری و نگرانیهای رو به رشد پیرامون تغییرات جوی، معلوم خواهد شد اوپک تا چه حد روی بازار نفت جهانی اثرگذار است.
بر اساس گزارش اویل پرایس، رشد اقتصاد جهانی و رکود بدون شک روی تقاضا برای نفت و قیمت‌های نفت در یک دهه آینده تاثیر خواهد گذاشت.
۲۲۳۲۲۵
