سینماسینما، فریبا اشوئی
هاشم در یک تله ناموسی از تعادل خود خارج شده ومرتکب قتل می شود.. .
شنای پروانه یک تراژدی با پی رنگ چند وجهی است. پی رنگ اصلی بر قتل ناموسی متمرکز است اما در زیر پوسته این پی رنگ موضوعات مهم دیگری چون اعتیاد، شرارت، بزه، دروغ، آدم فروشی و… مطرح می شود که هرکدام جداگانه قابلیت تبدیل به پی رنگ اصلی رادارند، اما در این درام درخدمت موضوع اصلی (قتل) قرار گرفته اند تا عناصر دراماتیک قصه را فراهم سازند. فیلم در سه پرده روایت می شود. پرده اول وقوع قتل (مشاهده)، پرده دوم بررسی عناصر دخیل در حادثه (کشف) و در نهایت دریافت و نتیجه (شهود واقعیت).
شنای پروانه از معدود فیلم های جشنواره امسال است که در ایجاد ریتم و هماهنگی میان دو وجه درونی و برونی موفق عمل کرده است. سکانس های شلوغ و پرماجرا (قتل، تعقیب معتاد در میان کارتن خواب ها، درگیری خانواده با اشرار، اقرار آدم فروش ها در گاراژ و…) از جمله سکانس پرتحرک فیلم هستد (ریتم درونی) که با کات های سریع و ترتیب و توالی درست پلان ها نشانی بر این ادعا هستند. قتل در آغاز قصه، اوج زودهنگام فیلمنامه است که با آن، تماشاگر را در مُشت خود می گیرد اما نکته مهم و متفاوت فیلم این است که این اوج فرودی به همراه ندارد و همچنان با ریتمی تناوبی (تمپو) ادامه دار می شود. این تناوب تا پرده دوم که اوج های دراماتیک و غافلگیر کننده و شوک برانگیز برای مخاطب، فراوان دارد (کشف) سرانجامش رسیدن به شهودی قابل در انتهای روایت است.
با این همه شنای پروانه فیلم بدون نقصی هم نیست. ریتم ماجراجویانه و حادثه محور آن شاید مانع از نزدیکی مخاطب به برخی از کاراکترهای اصلی و مهم داستان شده باشد. پروانه، حجت و مصیب در این روایت تا انتهای داستان درحد تیپ می مانند و به عنوان شخصیت شکل نمی گیرند. مخاطب از آغاز ماجرا بیشتر با حجت (برادر قاتل) همراه است تا آن ها. بیشتر او را می شناسد تا آن ها و این روال ادامه پیدا می کند تا قصه به راند آخرش می رسد (شهود واقعیت). در این راند، مخاطب از اعترافات یکی به شخصیت آن دیگری می رسد. جواد عزتی یکی از پُرکارترین بازیگران جشنواره امسال، ایفاگر نقش حجت در شنای پروانه، ثابت کرده که حضورش در فیلم دیگر تنها برای گارانتی گیشه نیست. او آن قدر مهارت و توانایی هایش در ایفای نقش های متنوع بالا رفته که بتوان رابطه مستقیمی بین او و فیلم خوب برقرار کرد و او را یکی از ملاک های ارزیابی اثر دانست.
